اثر تستوسترون بر عملکرد تیروئید در موش‌های صحرایی اخته‌ی تغذیه شده با رژیم کم ید

مقدمه: نارسایی‌های تیروئید به ویژه در مناطق دچار کمبود ید، در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد. در این پژوهش، اثر تستوسترون بر وزن و عملکرد تیروئید در موش‌های صحرایی اخته شده و طبیعی تحت درمان با رژیم کمبود ید، مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه 42 موش صحرایی نر، نژاد ویستار که 70 روز سن داشتند به وزن 300-250 گرم انتخاب شدند. موش‌ها به 6 گروه 7 رأسی: گنادکتومی شده با تزریق تستوسترون (C+T)، گنادکتومی شده بدون تزریق تستوسترون (C+NT)، و سالم بدون تزریق تستوسترون (N)، تغذیه شده با رژیم کمبود ید و گنادکتومی با تزریق تستوسترون (ID+C+T)، تغذیه شده و با رژیم کمبود ید گنادکتومی بدون تزریق تستوسترون (ID+C+NT)، تغذیه شده با رژیم کمبود ید و سالم بدون تزریق تستوسترون (ID+N) تقسیم شدند. پس از سه هفته به موش‌های گروه‌های (C+T) و (ID+C+T) روزانه‌ی صفاقی تستوسترون انانتات به میزان 1 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و به مدت نه هفته تزریق شد. در پایان، وزن تیروئید موش‌ها اندازه‌گیری و میزان تستوسترون، T4، FT4، T3، TSH سرم و غلظت ید ادرار سنجیده شد. یافته‌ها: میزان تستوسترون در گروههای C+NT و ID+C+NT نسبت به گروههای دیگر کاهش معنی‌داری یافت (001/0p<).�در گروههای دچار کمبود ید، TSH، T3 و وزن تیروئید نسبت به گروههای دارای ید، افزایش معنی‌دار و T4،  FT4و ید ادرار کاهش معنی‌داری را نسبت به گروههای دارای ید نشان دادند (001/0p<). سه گروه دارای کمبود ید و گروه ID+C+NT، دارای TSH و وزن تیروئید بیشتر و FT4 کمتری نسبت به دو ID+C+T و ID+N بودند (01/0p<). گروه C+NT، TSH بیشتر و FT4 کمتری نسبت به دو گروه C+T و N داشت (01/0p<). نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این بررسی، تستوسترون از افزایش اندازه‌ی تیروئید و کاهش تیروکسین آزاد، در موش‌های گنادکتومی تحت رژیم کمبود ید می‌کاهد. این مسأله می‌تواند کاهش بروز گواتر را در مردان نسبت به زنان در نواحی دچار کمبود ید نشان دهد.